میراث پادشاه فوتبال در سینما و تلویزیون

«پله» ستاره بزرگ فوتبال نه تنها یک اسطوره ورزشی بود بلکه در طول دوران زندگی خود در عرصه هنر هم فعال بود و در چندین فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی مقابل دوربین رفت.

 «ادسون آرانتس دو ناسیمنتو» ملقب به «پله» از بزرگترین فوتبالیست‌های تمام اداوار در حالی در سن ۸۲ سالگی درگذشت که هنرنمایی او محدود به زمین فوتبال نبود و حضور در چند فیلم سینمایی، مستند و سریال تلویزیونی، تصویر این اسطوره برزیلی را برای همیشه ماندگار کرد. 

جدیدترین فیلمی که از« پله» ساخته شد مستند زندگی‌نامه وی است که کمپانی نتفلیکس در سال ۲۰۲۱ منتشر کرد. این مستند که «بن نیکولز» و «دیوید تری هورن» کارگردانی آن را بر عهده دارند، به زندگی پله از دوران کودکی تا ایستگاه پایانی فوتبال حرفه‌ای او با تیم فوتبال نیویورک کاسموس پرداخته است. این مستند همچنین شامل فیلم‌های آرشیوی زیادی از جمله بازی‌ها و مصاحبه‌هایش است و نیم نگاهی هم به پیشینه سیاسی برزیل و دیکتاتوری نیز دارد. بسیاری از بخش های تاریخ فوتبال و همچنین تاریخ برزیل از طریق مصاحبه‌های معاصر با او و دیگر هم بازی‌هایش و همچنین اعضای خانواده، مربیان، روزنامه نگاران و سیاستمداران روایت شده است. 

اما حضور پله تنها به آثار مستند محدود نیست و او در چند فیلم سینمایی داستانی نیز ظاهر شده است. شاید به یاد ماندنی‌ترین حضور پله در سینما در فیلم «فرار به سوی پیروزی» رقم خورد جایی که او در سال ۱۹۸۱ در فیلمی به کارگردانی «جان هیوستون» با «سیلوستر استالونه» همبازی شد و در نقش «سرجوخه لوئیس فرناندز» ظاهر شد. 

پله درباره این فیلم گفته: «از بین فیلم‌هایی که در آن بازی کردم، بدون شک، یکی از فیلم‌هایی که بیشترین لذت و شناخت را به من داد، «فرار به سوی پیروزی» بود که در آن «سیلوستر استالونه» و «مایکل کین» نیز حضور داشند.» 

این بازیگران این شانس را داشتند که با بهترین بازیکن تمام دوران به توپ ضربه بزنند.

این فیلم داستان یک مسابقه فوتبال بین بازیکنان آلمانی و اسیران جنگی است که برای تبلیغ رژیم نازی ترتیب داده شده است و تنها نفش‌آفرینی پله در هالیوود محسوب می‌شود. 

اما نخستین خضور پله در سینما به سال ۱۹۶۲ و پیش از بازنشستگی او بازمی‌گردد که در فیلمی با نام «پادشاه پله» در نقش خودش ظاهر شد. این فیلم به کارگردانی «کارلوس هوگو کریستنسن» داستان زندگی پسری را روایت می کند که در منطقه ترس کوراسویس برزیل متولد شده است. پله ۲۲ ساله بود و دو بار قهرمان جام جهانی شده بود. در این فیلم چند بازیکن از تیم فوتبال مردان برزیل مانند «زیتو« و «پپه» نیز حضور دارند. 

تقریباً ۱۰ سال پس از اولین حضور پله در سینما، او این شانس را داشت که در مقابل چهره‌های شاخص سینمای برزیل چون «اسکاریتو» و «گرانده اوتلو» بازی کند و در فیلم «ماجراهای یک مرد با زنان و مشاغل متعدد» ساخته «میگوئا بورخش» نقش ویژه‌ای را ایفا کرد. 

پله سال بعد در فیلمی به کارگردانی «اسوالدو سامپایو» با عنوان «تا مارس» در نقش اصلی ظاهر شد و در آن در نقش فردی بازی کرد که برده‌ها را تشویق به فرار از محله‌های خود و رسیدن به آزادی می‌کند. 

او در فیلم »جیب‌برها» (۱۹۷۹) به کارگردانی «آنسلمو دوارته» بار دیگر در نقش خودش بازی کرد و باز هم با «پائولو گولارت» همبازی شد. پس از بازنشستگی از فوتبال، این ستاره مربی تیم جوانان سانتوس شد و به فردی به نام فردریکو (گولارت) کمک می کند تا کودکانی را که در حاشیه زندگی می‌کنند را دعوت به مشارکت در پروژه‌های اجتماعی کنند و برخی از آنها را برای تمرین فوتبال می‌بردند. در همین حال، آنها سعی می‌کنند فردی را که از کودکان برای ارتکاب جرم استفاده می‌کند، دستگیر کنند.

«پدرو میکو» (۱۹۸۵) ساخته «ایپوژوکا پونتس» فیلم بعدی این ستاره سابق دنیای فوتبال است که در آن در نقش اصلی بازی کرد. این فیلم داستان دزد جواهراتی را روایت می کند که باند اراذل و اوباش خود و پلیس را فریب می‌دهد. صدای ضبط شده این فیلم کیفیت خوبی نداشته و به همین دلیل سازندگان به دوبله متوسل شده‌اند و «میلتون گونسالز» صداپیشگی نفش پله را بر عهده داشته است. 

«ولگردها و پادشاه فوتبال» ساخته «کارلوس مانگا» نیز یک کمدی برزیلی است که در سال ۱۹۸۶ عرضه شد و پله نقش ناسیمنتو، روزنامه‌نگار ورزشی را بازی می‌کند که در طول یک مسابقه، در دقیقه ۳۵ نیمه دوم، او قبول می‌کند که به عنوان دروازه‌بان بازی کند. او به تیم باشگاه فوتبال امپندسیا کمک می کند و در نهایت گلی را به ثمر می رساند که بازی را تغییر می‌دهد.

پله همچنین در تلویزیون نیز حضور داشته و در چند سریال تلویزیونی برزیلی و مستند اغلب در نقش خودش ظاهر شده که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از «غریبه‌ها» (۱۹۶۹)، «ناجی میهن»
(۱۹۸۹)، «چالش‌ها» (۱۹۹۰)، «کلون» (۲۰۰۱) و «پله: تولد یک افسانه» (۲۰۱۶).

منابع متروپولز، مارکا